Kompletowanie zbiorów Muzeum Bursztynu które, jest częścią Muzeum Historycznego Miasta Gdansk, rozpoczęto w 2000 roku. Otwarcie nastąpiło w roku 2006. Od 2021 roku mieści się w średniowiecznym budynku Wielkiego Młyna. Zachwyca kontrast pomiędzy starą architekturą a nowoczesnym wnętrzem.
Kolekcja sztuki nowoczesnej stanowi przegląd najciekawszych i najważniejszych wyrobów stworzonych przez artystów, rzemieślników, wytwórnie, spółdzielnie, firmy jubilerskie nie tylko w Polsce ale też Europie i innych rejonach świata.
Przykładami biżuterii produkowanej masowo są ozdoby niesygnowane kopiujące wzory Staatliche Bernstein Manufaktur Königsberg(1926-1945), o motywach roślinnych (zdjęcia poniżej).
fot. Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe.
Biżuteria z okresu powojennego to między innymi wyroby spółdzielni artystycznych zrzeszonych w Cepelii. Na stylistykę wyrobów z tego okresu wpływ miały trudności z dostępem do profesjonalnych narzędzi. Twórcy wykorzystywali więc najprostsze techniki obróbki srebra i bursztynu. Zdjęcie poniżej przedstawia pierścionki: 1. Orno, 2. Imago Artis, 3. Imago Artis, 4. Rytosztuka.
fot. Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe.
Z Gdańskiem związana jest Wytwórnia Wyrobów Bursztynowych która rozpoczęła działalność w 1948 roku( przemianowana później na SPRA Bursztyny). Po jej zamknięciu w 2016 roku Muzeum Bursztynu podjęło działania by ocalić jak najwięcej z dorobku spółdzielni.
Państwowa Wytwórnia Wyrobów Bursztynowych ok.1956 r. fot. Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe.
Ważną częścią zbiorów jest współczesna biżuteria autorska. Zbiór obejmuje prace artystów tworzących od lat 60-tych do współczesności, jest w dużej części zdigitalizowany i dostępny również on-line.Wiele z nich, to egzemplarze nagradzane w konkursach i przeglądach złotniczych.
Prace Marii i Pawła Fietkiewiczów, Waldemara Góralskiego, Wiesława Książka wyróżniają się ornamentem stylizowanym na roślinny, bursztynami szlfowanymi w forme kuli, półokrągłego owalnego kaboszonu, kropli.
Zdjęcia Muzeum Gdańska/zbiory cyfrowe:
1.Maria i Paweł Fietkiewicz -brosza z inkluzjami roślinnymi.
2.Maria i Paweł Fietkiewicz-wisior ‘’Kropla miodu”.
3.Wiesław Książek -wisior ażurowy w kształcie kuli z kaboszonami bursztynowymi.
4. Waldemar Góralski -wisior z dwu owalnych kaboszonów bursztynowych.
Naturalne formy bursztynu, drewno, sznurek, pióra wykorzystują w swoich pracach Paulina Binek, Józef Soszyński, Giedymin Jabłoński. Nurt ten podkreślający naturalne piękno, unikatowość materiału zapoczątkowany w latach 70-tych jest popularny do dziś.
Zdjęcia Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe:
1. Paulina Binek-Naszyjnik “Hybryda”.
2. Paulina Binek- Zestaw biżuterii “Klony” .
3. Józef Soszyński-Pierscionek z dwoma bursztynami w drewnie.
4. Giedymin Jabłoński-Wisior”Amulet solarny”.
Połączenie bursztynu z innymi kamieniami można zobaczyć w pracach Grupy Piro, Danki Czapnik, Izabeli Gustowskiej, Doroty Gulbierz.
Zdjęcia Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe:
1.Grzegorz Pyra 1963-1986 srebrna szpilka z kwiatami z oprawionych w srebro
bursztynu i malachitu.
2 .Danka Czapnik-Wisior z kolekcji “Tango” w formie trapezowej.
3 .Izabela Gutowska- Wisior “Wehikuł czasu”z cyferblatem.
4. Dorota Gulbierz -Wisior “Koronka, szmaragd, bursztyn”.
Daria Jankowiak, wykorzystuje w swoich pracach powtarzalność segmentów geometrycznych. Podobny zabieg można zaobserwować w kompletach biżuterii Jacka Ostrowskiego. Prostota form geometrycznych cechuje Marcina Zaremskiego, Andrzeja Bielaka, Mariusza Gliwińskiego, Jacka Byczewskiego.
Zdjęcia Muzeum Gdańska/ zbiory cyfrowe:
1. Daria Jankowiak -Komplet biżuterii “Futro”.
2. Marcin Zaremski- Naszyjnik.
3. Andrzej Bielak -Broszka “Pejzaż”.
4. Jacek Byczewski -Broszka.
Zmiany polityczne w 1989 r., wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej i otwarciu Polski na świat pociągnęły za sobą zmiany również w sztuce i poszukiwanie wciąż nowych środków wyrazu, nowych narzędzi, dlatego sztuka po 1989 r. jest bardzo urozmaicona.
Zdjęcia Muzeum Gdańska - zbiory cyfrowe:
1. Adriana Lisowska, Aneta Lis-Marcinkiewicz.
2. Jacek Baron - “Biżuteria Elektryczna”.
3. Jolanta i Andrzej Kupniewscy.
4. Maciej Rozenberg, Wojciech Kalandyk, ART7.
5. Jarosław Kolec - Brosza z obrotowym bursztynem.
6. Paweł Kaczyński.
7. Tymiński- Wisior (bursztyn, polimer, stal).
8. Adriana Lisowska “Amber Mickey”.
W 2021 kolekcja sztuki współczesnej wzbogaciła się o nowy eksponat - naszyjnik z mosiądzu i bursztynu bałtyckiego przekazany przez Annę Orską i bursztynnika Tomasza Ołdziejewskiego. Powstał podczas kręcenia programu “Warsztaty świata-Anna Orska w stolicy bursztynu”, jego 30 oczek wypełnione jest bursztynem bałtyckim znalezionym przez Tomasza Ołdziejewskiego na brzegach Mierzei Wiślanej oraz Zatoki Gdańskiej.
fot. Muzeum Gdańska A. Grabowska
Bibliografia:
1. ”Świat bursztynu.Katalog wystawy stałej Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie w Gdańsku”
Renata Adamowicz, Joanna Grążawska, Bartłomiej Kentzer, Ewa Pawlęga, Ludmiła Skulbaszewska, dr Katarzyna Darecka.
2. ”Biżuteria współczesna w zbiorach Muzeum Bursztynu w Gdańsku” Joanna Grążawska.
3. ”Z ekranu telewizyjnego do Muzeum Bursztynu” Anna Sado, amber.com.
4. ”Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego Bursztyny- Historia”Andrzej Adamski, Bursztynisko 42, 2018 r.
~ Monika Gruszka
Comments